Το κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο
Ο Ματθαίος είναι ένας εκ των συνοπτικών Ευαγγελιστών (οι άλλοι είναι ο Μάρκος και ο Λουκάς).
Το κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο περιλαμβάνει ολόκληρο σχεδόν το υλικό του Μάρκου, έχει κοινό υλικό με τον Λουκά 240 στίχους. Το ιδιαίτερο υλικό του Ματθαίου είναι μόνο το 1/6 του Ευαγγελίου του.
Στο κοινό υλικό με τον Μάρκο, ο Ματθαίος ακολουθεί τη σειρά του Μάρκου. Στο υπόλοιπο υλικό ακολουθεί τη δική του σειρά.
Ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του κατά Ματθαίον Ευαγγελίου
• Διατηρεί το βασικό πλαίσιο των κινήσεων και των διδασκαλιών του Ιησού και το επεκτείνει. Αρχίζει με τη γενεαλογία και τη γέννησή Του και τελειώνει με τις εμφανίσεις του Αναστάντος και την εντολή <<πορευθέντες μαθητεύσατε πάντα τά έθνη>>.
• Έχει οργανώσει το υλικό του σε ομάδες με ομοειδές υλικό, χωρίς την αρχική συνάφεια.
• Ο Ματθαίος δεν είναι απλά συλλέκτης υλικού, αλλά ερμηνεύει τους λόγους και τα έργα του Κυρίου μέσα στις ιστορικές συνθήκες της Εκκλησίας.
• Οργανώνει το Ευαγγέλιό του σε πέντε μεγάλες ενότητες:
- Επί του όρους ομιλία (5-7)
- Οδηγίες προς τους μαθητές για το κήρυγμα (9,35. 11,1)
- Παραβολές της Βασιλείας (13,1-53)
- Εκκλησιαστικός λόγος (18,1. 19,1)
- Εσχατολογικός λόγος (24,1. 16,1)
• Ενδιάμεσα παρεμβάλλονται μικρές ομάδες λογίων του Ιησού.
• Συχνά ο Ματθαίος αναμειγνύει τα όρια μεταξύ παρελθόντος (ιστορικά γεγονότα) και παρόντος (Εκκλησία). Είναι ο πρώτος συγγραφέας της Καινής διαθήκης που χρησιμοποιεί τον όρο <<εκκλησία>> (π. χ. Μτ 18,15-18. 27,45-54)
• Χρήση της Παλαιάς διαθήκης: ο Χριστός αποτελεί εκπλήρωση των επαγγελιών της Παλαιάς διαθήκης.
Αναγνώστες, τόπος και χρόνος συγγραφής
• Απευθύνεται σε αναγνώστες εξοικειωμένους με την Παλαιά διαθήκη και τις ιουδαϊκές παραστάσεις και αντιλήψεις.
• Τόπος συγγραφής: Καισάρεια, Ιερουσαλήμ, Αλεξάνδρεια, Αντιόχεια
• Χρόνος: Μεταξύ 70 και 80 μ. Χ.
Η κοινότητα του Ματθαίου
• Μία κοινότητα η οποία πιθανόν βρίσκεται σε αντιπαράθεση με τους Ιουδαίους.
• Πιθανόν αυτή η κοινότητα βρίσκεται στη Συρία (Αντιόχεια)
• Μία κοινότητα που αποτελείται από πρώην Ιουδαίους και εθνικούς.
Κεντρικές θεολογικές ιδέες
• Η διδασκαλία του Ιησού περί Βασιλείας του Θεού
• Ο Ιησούς είναι ο Μεσσίας- στο πρόσωπό του πραγματοποιούνται οι προφητείες της Παλαιάς διαθήκης.
• Η συνέχιση της οικονομίας του Θεού στις δύο διαθήκες.
• Αντιιουδαϊκός χαρακτήρας
• Η δικαιοσύνη του ανθρώπου ως απάντηση στη σώζουσα δικαιοσύνη του Θεού.
Η θέση του κατά Ματθαίον Ευαγγελίου στη ζωή της εκκλησίας
• Παρατίθεται συχνότερα από τους εκκλησιαστικούς συγγραφείς.
• Επηρεάζει τους εκκλησιαστικούς συγγραφείς- καταλαμβάνει την πρώτη θέση στα Ευαγγέλια ίσως λόγω του διδακτικού του χαρακτήρα.
• Διαβάζεται στη Θεία λειτουργία στο διάστημα από τη Δευτέρα του Αγίου Πνεύματος έως την Κυριακή προ της Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού
κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο.
