Του Κωνσταντίνου Αθ.
Οικονόμου, δασκάλου
Η ΑΓΙΑ ΓΡΑΦΗ: Ο Απόστολος Ανδρέας, αδελφός του
Σίμωνος Πέτρου, που φέρει ελληνικό όνομα, σύμφωνα με την κοινή συνήθεια πολλών
Ιουδαίων της εποχής του, καταγόταν από την Βηθσαϊδά της Γαλιλαίας. Οι γονείς
του ονομάζονταν Ιωνάς ή Ιωάννης και Ιωάννα. Μαζί με τον αδελφό του, Πέτρο,
εργαζόταν ως αλιέας στη λίμνη της Τιβεριάδος. Η Βίβλος δεν μας δίνει πολλές
πληροφορίες για το πρόσωπό του, ενώ οι παραδόσεις εμφανίζονται από τα μέσα του
3ου αιώνα και έπειτα.
Γνωρίζουμε πάντως από το Κατά Ιωάννην Ευαγγέλιον ότι και
τα δύο αδέλφια διετέλεσαν πρωτύτερα μαθητές του Ιωάννου του Βαπτιστή. H
παλαιότερη εξωβιβλική πληροφορία για τον Απόστολο προέρχεται από τον Ωριγένη
(254 μ.Χ.), ο οποίος αναφέρει ότι ο Ανδρέας κήρυξε στη Σκυθία (Νότια Ρωσία). Ο
Ανδρέας μαζί με τον Πέτρο ήταν οι πρώτοι που κλήθηκαν και ακολούθησαν τον
Χριστό. Έτσι, ο Ανδρέας αποκαλείται και «Πρωτόκλητος».
ΟΙ ΠΕΡΙΟΔΕΙΕΣ: Μετά την Πεντηκοστή και την ίδρυση
της Εκκλησίας, με τον Πέτρο και άλλους μαθητές κήρυξε στη Σινώπη του Πόντου σε
Έλληνες και Ιουδαίους της διασποράς, έχοντας ως ορμητήριο μια νησίδα κοντά στη
Σινώπη.
Αργότερα ο Ανδρέας με τον Απόστολο Ματθία πήγαν στη Σαμψούντα
(Αμισό), όπου ίδρυσαν Εκκλησία. Από εκεί περιπλανήθηκε κυρήσσοντας σε άλλες
περιοχές του Πόντου, της Ιβηρίας (Γεωργίας) και της χώρας των Πάρθων (Ιράν). Το
34 μ.Χ., πιθανόν, επέστρεψε στα Ιεροσόλυμα για να εορτάσει το Πάσχα με τους
υπολοίπους μαθητές. Μετά από αυτό ακολούθησε μια δεύτερη περιοδεία με σταθμούς
την Αντιόχεια, την Εφεσο, τη Λαοδίκεια, τη Νίκαια της Βιθυνίας, τη Χαλκηδόνα,
με κατάληξη και πάλι στη Σινώπη. Στην τρίτη του περιοδεία πέρασε στο Βυζάντιο,
την Ηράκλεια της Θράκης, τη Μακεδονία και την Πελοπόννησο. Τελικός σταθμός του
υπήρξε η Πάτρα.
ΣΤΗΝ ΠΑΤΡΑ: Στοιχεία για τη δράση του
Αποστόλου στην περιοχή μας δίδει το απόκρυφο κείμενο “Πράξεις Ανδρέου” (250
μ.Χ.). Με ιεραποστολικό κέντρο την Πάτρα ο Ανδρέας κήρυττε σε όλη την Αχαϊα την
εποχή των ανθυπάτων Λεσβίου και Αιγεάτη. Εκεί η διδασκαλία του καρποφόρησε
ιδιαίτερα, ενώ με την προσευχή του έκανε πολλά θαύματα, κυρίως θεραπείες
ασθενών. Μάλιστα η Μαξιμίλλα, σύζυγος του Αιγεάτη, αφού τη θεράπευσε ο
Απόστολος από βαρειά αρρώστια, πίστεψε στο Χριστό. Το γεγονός αυτό έκανε τον
ανθύπατο να οργιστεί και, με την παρότρυνση ειδωλολατρών ιερέων, συνέλαβε τον
Ανδρέα και τον οδήγησε στο μαρτύριο του σταυρικού θανάτου, στα χρόνια των
διωγμών του παρανοϊκού Νέρωνα. Το λείψανό του έθαψε με ευλάβεια ο πρώτος
επίσκοπος Πατρών, Στρατοκλής. Στα χρόνια του αυτοκράτορα Κωνσταντίου, γιου του
Μ. Κωνσταντίνου, το άγιο λείψανο του Ανδρέα μαζί με τα άγια λείψανα Τιμοθέου
και Λουκά του Ευαγγελιστού αποθησαυρίστηκαν στον ιερό Ναό των Αγίων Αποστόλων
της Κωνσταντινούπολης. Η παράδοση για τον χιαστί σταυρό του μαρτυρίου του
Αποστόλου Ανδρέα είναι μεταγενέστερη (9ος ή 10ος αι.) και προέρχεται από
δυτικές πηγές. Ο Απόστολος Ανδρέας είναι πολιούχος και προστάτης της Πάτρας. Η
Ορθόδοξη Εκκλησία τιμά τη μνήμη του στις 30 Νοεμβρίου.
Ο ΑΠ. ΑΝΔΡΕΑΣ ΣΤΗΝ
ΠΑΡΑΔΟΣΗ ΑΛΛΩΝ ΛΑΩΝ: Η
παράδοση της Σκωτίας θεωρεί τον Ανδρέα προστάτη άγιό της ήδη από το 750 και
θέλει το λείψανό του να μετακομίστηκε στη Σκωτία. Η σημαία των Σκώτων έφερε τον
χιαστό σταυρό, σύμβολο του μαρτυρίου του Αγίου Ανδρέα, ο οποίος μετά την
(αναγκαστική) ένωση της Σκωτίας με την Αγγλία συμπεριελήφθη και στην Αγγλική
σημαία. Υπάρχει επίσης αρχαία ρωσική παράδοση για την εισαγωγή του χριστιανισμού
στη Ρωσία από τον Απόστολο Ανδρέα, καθώς πιστεύεται ότι έφτασε κηρύττοντας
μέχρι το Κίεβο, αρχαιότατη κοιτίδα των Ρώσων.
Απολυτίκιο
Ως των Αποστόλων Πρωτόκλητος και του κορυφαίου αυτάδελφος
τον Δεσπότην των όλων, Ανδρέα,ικέτευε, ειρήνην, τη οικουμένη δωρήσασθαι και
ταις ψυχαίς ημών το μέγα έλεος.
