...Από τους
διδασκάλους και παιδαγωγούς ο λαός ζητά κυρίως την αγιότητα. Από όπου αυτή απουσιάζει, εκεί δεν
υπάρχει ούτε παιδεία. Αυτή η αίσθηση και αντίληψη για την πραγματική παιδεία,
ως δείγμα αγιότητας και φωτισμού από το
φως του Χριστού, ήταν η συνείδηση του ορθόδοξου λαού. Με αυτό πέρασε τις δύσκολες ημέρες της δουλείας
και δεν πρόδωσε τα ιδανικά του. Τα ιδανικά αυτά, τα οποία κρατούσαν τη φυλή,
ήσαν απαύγασμα, δηλ. ακτινοβολία, των φωτισμένων προγόνων μας, που η πίστη τους
στον Χριστό ήταν η κύρια φροντίδα τους· οτιδήποτε άλλο ερχόταν σε δεύτερη
μοίρα.
Γι’ αυτό το λόγο και η παιδεία τους, και τα ήθη, και τα
ιδανικά τους, ήσαν σύμφωνα με τον Θεό και για τον Θεό, όλος δε ο στόχος και ο
σκοπός τους στρεφόταν γύρω από το θείο θέλημα, ενώ το σύνθημά τους ήταν «ο Κύριος είναι ο φωτισμός
μου και ο Σωτήρας μου, ο Κύριος είναι ο υπερασπιστής της ζωής μου» (Ψαλμ. 26,
1).
Ο πρώτος και κύριος σκοπός τους ήταν η σωτηρία τους από
την αμαρτία, τον θάνατο και το διάβολο. Ακριβώς δε αυτό είναι το αποτέλεσμα της
πραγματικής παιδείας την οποίαν ο Θεάνθρωπος Κύριος μάς παρέδωσε με τους
Αποστόλους και τους αγίους ασκητές. Η πρώτη φράση, όταν αρχίζουμε την προσευχή
μας είναι η επίκληση των αγίων μας πατέρων, των πραγματικών μας φωτιστών. «Δι’ ευχών των αγίων πατέρων ημών, Κύριε
Ιησού Χριστέ ο Θεός ημών, ελέησον ημάς» πηγή
