Ο ΒΙΟΣ ΤΟΥ: Ο Άγιος και Οσιομάρτυς Εφραίμ
γεννήθηκε στις 14 Σεπτεμβρίου 1384 στα Τρίκαλα της Θεσσαλίας απο πολύτεκνους
γονείς και είχε 7 αδέλφια. Το βαφτιστικό του όνομα ήταν Κωνσταντίνος Μορφής1.
Σε ηλικία 14 χρόνων, το
1398, με την προτροπή της μητέρας του, για να αποφύγει το παιδομάζωμα και την
υποχρεωτική στράτευση απο τους Τούρκους πήγε στο Μοναστήρι του Ευαγγελισμού της
Θεοτόκου στο Όρος των Αμωμών της Αττικής, πρώτα ως μοναχός και μετά ως Ιερέας.
Το 1416 οι Τούρκοι εισέβαλαν και λεηλάτησαν την Αττική και ανάγκασαν τον Δούκα
των Αθηνών [Λατινοκρατία, τότε] να δηλώσει υποταγή στον Σουλτάνο.
Το 1424 οι άξεστοι Οθωμανοί εισέβαλαν βιαίως στην Μονή του
Ευαγγελισμού της Θεοτόκου και έσφαξαν όλους τους Πατέρες της Μονής. Ο Άγιος
απουσίαζε στην σπηλιά του, πάνω στο βουνό, για προσευχή και μόλις επέστρεψε,
αντίκρυσε τα πτώματα των Πατέρων και αφού τους έθαψε, θρήνησε γοερώς.
Τον επόμενο χρόνο, την 14η Σεπτεμβρίου 1425, επανήλθαν οι
βάρβαροι και βρήκαν τον Άγιο. Τον συνέλαβαν και τον βασάνιζαν επι 8 1/2 μήνες
με μεγάλη μανία και βαρβαρότητα, γιανα τους αποκαλύψει τους δήθεν θησαυρούς της
Μονής. Στο τέλος τον κρέμασαν ανάποδα απο μία παλαιά μουριά που υπήρχε στον
περίβολο του μοναστηριού και τον τρύπησαν με ένα μεγάλο αναμμένο ξύλο στην
κοιλιά, στην περιοχή του αφαλού, μετά τον κάρφωσαν στο δέντρο με μεγάλα
σουβλερά καρφιά. Ο Άγιος φλεγόμενος συνέχισε να προσεύχεται ώσπου τελείωσε
μαρτυρικώς τη ζωή του από τους Τούρκους στις 5 Μαίου 1426, στις 9 η ώρα το
πρωί… Ήταν μόλις 42ετών.
ΤΟ ΜΟΝΑΣΤΗΡΙ ΚΑΙ Η
ΕΥΡΕΣΗ ΤΩΝ ΙΕΡΩΝ ΛΕΙΨΑΝΩΝ: Ένα απο τα παλαιότερα μοναστήρια της Αττικής είναι αυτό στο Όρος των
Αμωμών (τοποθεσία γνωστή σήμερα ως Νέα Μάκρη). Για αιώνες, πολλοί μοναχοί και
ιερείς έμειναν εκεί και προσευχήθηκαν στον Κύριο. Στα χρόνια της Τουρκοκρατίας
έγιναν μεγάλες και βάρβαρες σφαγές μέχρις ξεκληρίσματος του μοναστηριού, ένα
από τα θύματα, άλλωστε, ήταν και ο άγιός μας. Το 1945, η τότε Μοναχή Μακαρία
πήγε στα ερείπια της αρχαίας μονής του Ευαγγελισμού, άλλοτε ονομαζόμενης ως
Σταυροπηγιακής, του Όρους Αμώμων, στις βορειανατολικές υπώρειες του Πεντελικού.
Απο θεία παρόρμηση, διαμόρφωσε ένα κελάκι εκεί και άρχιζε να καθαρίζει τα
ερείπια του παλαιού Ναού για να τον ανακατασκευάσει. Εκεί πολλές φορές
αναλογιζόταν με συγκίνηση ότι σε εκείνα τα χώματα είχαν ζήσει κατά την πάροδο
των αιώνων άγιοι Μοναχοί και προσευχόταν να γνωρίσει ή να της φανερωθεί κάποιος
από αυτούς. Μια φωνή στην αρχή σιγανή, αλλά με τον καιρό δυνατότερη στην ψυχή
της, της έλεγε: “Σκάψε και θα βρείς αυτό που επιθυμείς”, ενώ θαυμαστώς της είχε
φανερωθεί ένα σημείο στο προαύλιο του Μοναστηριού. Έτσι στις 3 Ιανουαρίου 1950
έχοντας έναν εργάτη για άλλες εργασίες στο μοναστήρι τον έβαλε να σκάψει στο
σημείο όπου της υποδείκνυε η ψυχή της. Ο εργάτης αρνητικός στην αρχή, μιας και
ήθελε να σκάψει οπουδήποτε αλλού παρά σε αυτό το σημείο, τελικά, μετά από τις
εκκλήσεις και τις προσευχές, ο εργάτης πείστηκε και ξεκίνησε να σκάβει. Στο
σημείο εκείνο υπήρχε ένα μισογκρεμισμένο τζάκι και ένα ερείπιο παλαιού τοίχο,
πράγματα που έδειχναν ότι εκεί κάποτε υπήρχε ίσως κελί κάποιου μοναχού.
Φτάνοντας σε 1,70 μ. βάθος, η σκαπάνη έφερε στο φως το πρώτο εύρημα: Μία κάρα.
Συγχρόνως, όλος εκείνος ο τόπος άρχισε να ευωδιάζει. Τότε,
με προσοχή η Ηγουμένη Μακαρία έβγαλε όλο το υπόλοιπο σκήνωμα και το τοποθέτησε
σε μία θυρίδα που ήταν πάνω από τον τάφο. Ήταν φανερό ότι επρόκειτο για κληρικό
γιατί, θαυματουργώς, το ράσο του είχε παραμείνει άθικτο. Το βράδυ, διαβάζοντας
τον εσπερινό, η Ηγουμένη άκουσε βήματα. Ο ήχος ερχόταν από τον τάφο, μετά από
τον περίβολο και έφτανε ως την πόρτα της εκκλησίας. Εκεί πρωτοαντίκρυσε τον
άγιο, ψηλό με μάτια μικρά στρογγυλά, με μακριά μαύρα γένια που έφταναν ως το
λαιμό, ντυμένο με τη μοναχική αμφίεση. Στο ένα χέρι είχε μία φλόγα και με το
άλλο ευλογούσε. Ο άγιος ζήτησε να τον βγάλουν από τη θυρίδα που τον είχαν. Την
επόμενη κιόλας μέρα η Ηγουμένη καθάρισε τα οστά και τα τοποθέτησε σε μια θυρίδα
στο Ιερό του Ναού, τη φορά αυτή. Το ίδιο βράδυ φανερώθηκε στον ύπνο της ο άγιος
και την ευχαρίστησε, ενώ της φανέρωσε και το όνομα του, “Εφραίμ”.
ΤΡΟΠΑΡΙΟ
Εν όρει των Αμώμων ώσπερ ήλιος έλαμψας, και μαρτυρικώς,
θεοφόρε, προς θεόν εξεδήμησας, βαρβάρων υποστας επιδρομάς, Εφραίμ Μεγαλομάρτυς
του Χριστού, δια τούτο αναβλύζεις χάριν αεί, τοις ευλαβώς βοώσι σοι, δόξα τω
δεδωκότι σοι ισχύν, δόξα τω σε θαυμαστώσαντι, δόξα τω ενεργούντι δια σου, πάσιν
ιάματα.
ΜΕΓΑΛΥΝΑΡΙΟ
Βίω διαλάμπων ασκητικώ, εν όρει Αμώμων, ηγωνίσω
μαρτυρικώς, και θαυμάτων χάριν, θέοθεν εκομίσω, Εφραίμ Οσιομάρτυς, Αγγέλων
σύσκηνε.
1. Το επίθετό αυτό συναντάται και σήμερα τα Τρίκαλα.
